X

Pomoc dla ofiar molestowania przez księży

Ofiary molestowania przez księży i inne osoby duchowne często pozostawały bezradne wobec tych, którzy ich skrzywdzili. Wbrew obiegowej opinii Kościół Rzymskokatolicki posiadał stosowane procedury postepowania, które nie służyły ukrywaniu tego przestępstwa kanonicznego lecz wykrywaniu i karaniu sprawców tego szczególnie ciężkiego naruszenia stosunku zaufania między kapłanem a świeckim. Mowa tu o instrukcji Crimen sollicitationis z roku1922. W 1922 roku Święte Oficjum wydało instrukcję Crimen sollicitationis, w sprawie szczególnie ciężkiego przestępstwa naruszenia świętości i godności sakramentu pokuty przez księdza katolickiego – namawiania penitenta do grzechu przeciw szóstemu przykazaniu.

Przepisy z 1922 roku brały pod uwagę Konstytucję Apostolską Sacramentorum paenitentiae z 1741 roku, oraz nienaruszalność tajemnicy spowiedzi, z której wynikało iż ksiądz nie mógł być przesłuchiwany bez jej zagrożenia, czyli ujawnienia grzechów spowiadanego. Przestępstwo było uważane za tak hańbiące, iż procedura miała gwarantować również ochronę księdza przed zniesławieniem, dopóki nie udowodniono winy. Celem instrukcji nie było opisanie całego sposobu postępowania instytucji wobec niewłaściwych zachowań seksualnych duchowieństwa, tylko ustalenie procedury dotyczącej szczególnie delikatnej sytuacji, w której absolutnej szczerości penitenta odpowiada obowiązek absolutnej dyskrecji kapłana. Przez częściową analogię została ona rozszerzona na inne przypadki niemoralnego postępowania kapłanów: crimen pessium, czyli zachowań homoseksualnych, oraz w stosunku na aktów pedofilii i zoofilii.

Instrukcja zabraniała stygmatyzować ofiarę przestępstwa poprzez ustalenie jej ewentualnej zgody na czyn kapłana i nakazywała wyraźnie o tym prawie poszkodowanego pouczyć.

Instrukcja gwarantowała również anonimowość poszkodowanego oraz osoby składającej zawiadomienie na całym etapie tej instrukcji winny mógł być suspendowany (zawieszony) od odprawiania Mszy, wysłuchiwania spowiedzi lub ogłoszony niezdolnym do jej wysłuchiwania, pozbawiony beneficjów, godności, prawa głosu i głosowania w ciałach kolegialnych Kościoła, a w cięższych przypadkach przeniesiony do stanu świeckiego. Na wyrok wpływa ilość pokrzywdzonych, ich wiek i stan; Ciężar przestępstwa zwiększa jego związek z ewentualną herezją lub fałszywa doktryną. Przeniesienie do stanu świeckiego następowało, gdy stało się niewątpliwe, że oskarżony nie rokuje nadziei na poprawę. Należało nałożyć dodatkowe kary mające charakter pokutny, szczególnie ćwiczenia duchowe, obowiązek wyrzeczenia się herezji jeśli miała miejsce; recydywiścimieli być poddani specjalnemu nadzorowi; można było wydać nakaz lub zakaz osiedlania się w określonym miejscu.

Ordynariusz miał obowiązek natychmiastowego poinformowania Świętego Oficjum o doniesieniu o „solicytacji”. Tak samo o wyniku procesu, a jeśli oskarżony był zakonnikiem, również Generała Zakonu. Jeśli ksiądz skazany lub napomniany za „przestępstwo solicytacji” miał przenieść się w nowe miejsce pobytu, należało ostrzec ordynariusza tego miejsca wraz z powiadomieniem go o ewentualnym suspendowaniu Wbrew medialnym faktom, instrukcja a i inny przepis prawa kanonicznego nigdy nie nakazywała donosicielom oraz ofiarom milczenia pod groźbą ekskomuniki. Nowe normy postepowania w zakresie pomocy dla ofiar w Kościele oraz pomocy dla ofiar księży pedofilów wypracowane zostały wraz z wydaniem nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego w roku 1983odnowił przepisy w zakresie kanonu 1395, § 2: «Duchowny, który w inny sposób wykroczył przeciw szóstemu przykazaniu Dekalogu, jeśli jest to połączone z użyciem przymusu lub gróźb, albo publicznie lub z osobą małoletnią poniżej lat szesnastu, powinien być ukarany sprawiedliwymi karami, nie wyłączając w razie potrzeby wydalenia ze stanu duchownego». Motu prioprio Papieża Jana Pawła II Sacramentorum sanctitatis tutela, zostało promulgowane 30 kwietnia 2001 roku a potem zmienione przez Benedykta XVI jest obecnie podstawowym dokumentem obowiązującym w całym Kościele Rzymskokatolickim w zakresie procedury postepowania wobec księdza molestującego osoby małoletnie.

Ofiary księży mogą liczyc także na pomoc na gruncie partykularnego (a więc miejscowego lokalnego) prawa Kościoła w Polsce. Zgodnie z art. 5 aneksu 1 do Wytycznych Wytyczne dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia osobie Ofiary nadużyć, zarówno małoletnie, jak i dorosłe, mają prawo do tego, by przy czynnościach wyjaśniających i procesowych towarzyszyła wybrana przez nich osoba zaufana. Mają także prawo do informacji, jakie środki zapobiegawcze zostały podjęte w odniesieniu do osoby oskarżanej o nadużycia.


powrót

Polityka prywatności

Klauzula informacyjna, polityka prywatności oraz polityka plików cookies dostępne są poniżej.

Oświadczam, że:

  • wchodzę na stronę i chcę zapoznać się z klauzulą informacyjną i polityką prywatności
  • rezygnuję z wejścia na stronę internetową

Czytaj treść polityki plików cookies

Czytaj treść polityki prywatności