Wojewódzki inspektorat ochrony środowiska ma prawo skontrolować każdy zakład i osobę fizyczną, szczególnie jeśli dochodzą przesłanki, że oddziałuje negatywnie na środowisko. Podobne kompetencje posiada Urząd Marszałkowski w zakresie przedsięwzięć mogących zawsze znacząco odziaływac na środowisko oraz gospodarko odpadami. Kontrole te mogą być wykonywane bez zapowiedzi a inspektorzy są upoważnienie do wstępu na teren zakładu, pobierania próbek dokonywania oględzin wglądu w dokumentację zakładu a także wymierzania kar admninistracyjnych, mandatatów oraz do występowania z wnioskami o ukaranie do sądów na podstawie kodeksu wykroczeń.